Jeśli podczas przyglądania się roślinie zauważysz na jej liściach lub łodydze nietypowe zmiany, może świadczyć to o obecności choroby. Jej przyczyny mogą być różne, jednak duża grupa chorób powodowana jest przez grzyby chorobotwórcze. Czym są choroby grzybowe roślin? Po czym najlepiej je poznać? Jakie są najskuteczniejsze sposoby leczenia? W poniższym artykule znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w tym temacie
Co to są choroby grzybowe roślin i jakie są ich przyczyny?
Choroby grzybowe roślin wywołane są przez różne gatunki grzybów chorobotwórczych i atakują zarówno rośliny użytkowe jak i ozdobne. Ich przyczyną jest zwykle podwyższona wilgotność i temperatura, a także gorsza kondycja rośliny wynikająca z błędów pielęgnacyjnych. Zdrowe egzemplarze są w stanie dużo skuteczniej przeciwstawiać się patogenom. Chcąc uniknąć chorób grzybowych w ogrodzie warto także wybierać odmiany, które są na nie z założenia bardziej odporne. Do rozwoju chorób grzybowych przyczynia się brak profilaktyki, w tym słaba wentylacja, nadmierna wilgotność gleby lub powietrza, a także niedostateczna higiena narzędzi. Choroby grzybowe mogą mieć znaczny wpływ na wzrost, plonowanie i ogólny wygląd roślin, a w wielu przypadkach mogą prowadzić do całkowitego ich zamierania.
Przeczytaj nasz ostatni artykuł “Trzykrotka bez tajemnic”.
Jakie są objawy chorób grzybowych roślin i jak je rozpoznać?
Objawy chorób grzybowych są bardzo różne. Na liściach i łodygach mogą pojawić się plamy w kolorze żółtym, brązowym, lub czarnym, często z żółtą obwódką. Na ich powierzchni mogą także występować różnego rodzaju naloty wyglądające jak biały proszek, czy ciemna, gąbczasta struktura. Jednak wiele chorób powoduje mniej charakterystyczne objawy takie jak utrata koloru, opadanie liści, powolny wzrost, redukcja rozmiaru dorosłych liści i ogólna słaba kondycja. Z tego powodu w wielu przypadkach ustalenie z jakim problemem mamy do czynienia może sprawiać trudności.
Przeczytaj nasz artykuł “Monstera deliciosa — uprawa bez tajemnic”.
Jak leczyć choroby grzybowe roślin i jakie są najlepsze sposoby ich zapobiegania?
Tak jak przy wielu innych chorobach, także i przy grzybowych najważniejsza jest regularna obserwacja roślin i szybka reakcja. Jeżeli pierwsze ogniska choroby pojawią się na liściach, ich usunięcie może znacząco zahamować rozprzestrzenianie się patogena. Następnie należy zastosować odpowiedni środek chemiczny lub biologiczny z grupy fungicydów. Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta dotyczących dawkowania preparatu i powtórzyć oprysk, jeżeli jest to zalecane na opakowaniu. W przypadku roślin rosnących w gruncie warto rozważyć usunięcie zaatakowanej rośliny w całości, aby choroba nie rozprzestrzeniła się dalej. Profilaktyka chorób grzybowych to przede wszystkim dbałość o dobre zdrowie i kondycję roślin, odpowiednie odległości pomiędzy poszczególnymi okazami, a także unikanie nadmiernej wilgotności gleby i powietrza. Jeśli rośliny uprawiane są w szklarni czy tunelu, niezbędne jest regularne wietrzenia, otwieranie wszelkich okienek, a w skrajnych przypadkach warto rozważyć zastosowanie wentylatora, który poruszy powietrze wewnątrz. Podlewając starajmy się jak najmniej moczyć liście, a jeśli to możliwe, zastosujmy podlewanie kropelkowe. Zastosowanie różnego rodzaju ściółek może ograniczyć rozprzestrzenianie się patogenów, które bytują na powierzchni ziemi. Usuwając porażone fragmenty roślin nie wrzucajmy ich do kompostu, tylko spalmy, lub wyrzućmy do odpadów zielonych. Ważnej jest także zachowanie higieny i dezynfekcja narzędzi używanych do cięcia. Pracując przy porażonych roślinach, lepiej nie chodzić w tych samym ubraniu w pobliżu zdrowych roślin, tylko od razu wrzucić je do prania.
Choroby grzybowe roślin domowych
Choroby grzybowe to stosunkowo częsty problem wśród roślin domowych. W większości są one spowodowane przelaniem rośliny i objawiają się ciemnymi, mokrymi plamami z żółtą obwódką. Przy szybkiej reakcji i zaprzestaniu nadmiernego podlewania choroba nie stwarza dużego zagrożenia. Do najczęstszych chorób grzybowych roślin domowych należą m.in. mączniak, antraknoza, szara pleśń i plamistość liści. Objawy chorób grzybowych to przede wszystkim plamy, naloty, deformacje i zamieranie tkanek roślinnych. Aby zapobiegać chorobom grzybowym, warto dbać o dobrą kondycję roślin, a także zachowywać odpowiednią higienę podczas zabiegów pielęgnacyjnych. Zaatakowaną roślinę najlepiej przestawić w miejsce, w którym będzie miała odpowiednią wentylację, a także aby ograniczyć dalsze rozprzestrzenianie się patogena.
Jakie rośliny doniczkowe są najbardziej podatne na choroby grzybowe?
Niektóre rośliny doniczkowe są bardziej podatne na choroby grzybowe niż inne. Najbardziej wrażliwe są kaktusy, sukulenty oraz inne gatunki magazynujące w swoich tkankach wodę. W ich przepadku przelanie często prowadzi do gnicia, za które odpowiedzialne są między innymi patogeny grzybowe. Grzybowe naloty mogą się także pojawiać na roślinach preferujących wysoką wilgotność powietrza, takich jak begonie, jeśli nie zapewnimy odpowiedniej wentylacji. Gatunki częściej atakowane przez szkodniki, np. kalatee mogą także częściej chorować, ponieważ zdarza się, że szkodniki przenoszą także patogeny grzybowe. Dodatkowo każda świeża rana na roślinie znacznie ułatwia dostęp wszelkich patogenów do jej wnętrza.
Warunki atmosferyczne a rozwój chorób grzybowych roślin
Choroby grzybowe roślin mogą być wywołane przez różne rodzaje grzybów, a ich rozwojowi sprzyjają pewne warunki atmosferyczne. Wilgotne i ciepłe środowisko sprzyja rozwojowi wszystkich chorób grzybowych, zwłaszcza w przypadku roślin doniczkowych hodowanych w domu. Zbyt wysoka wilgotność powietrza, brak przewiewu, lub nagłe zmiany temperatury mogą sprzyjać rozwojowi chorób grzybowych. Aby zapobiegać ich występowaniu, ważne jest utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza, regularna wentylacja pomieszczeń oraz unikanie gwałtownych zmian temperatury. Dodatkowo należy regularnie monitorować stan roślin i w razie potrzeby stosować odpowiednie środki ochrony roślin według zaleceń producenta
